Tamthilia za Misri (2): Kutoka Kung'aa kwa Siku za Maalumu za Tamthilia hadi Kutoweka
aImeandikwa na: Hussein Abdel-Raboh
Imetafsiriwa na: Menna Salaam
Imehaririwa na: Mervat Sakr
Mratibu wa Lugha ya Kiswahili: Mervat Sakr
Mfululizo wa tamthilia za usiku ulianza kung'aa katika miaka ya themanini na tisini ya karne iliyopita. Mawazo yake yalikuwa mengi, na mada zake zilikuwa tofauti. Tamthilia hizi zilionesha uhalisia ndani ya muda usiozidi saa moja na nusu hadi saa mbili. Katika muda huo, suala au tatizo la kijamii lilijadiliwa katika muktadha wa tamthilia, na wakati mwingine kwa mtindo wa vichekesho.
Kilichozifanya ziwe za kipekee ni kuepuka kupitiliza katika kusimulia tatizo au kulijadili, huku zikilenga watu wa rika zote na tabaka mbalimbali za kijamii. Baadhi ya hadithi zake zilitokana na riwaya za waandishi mashuhuri wa kimataifa, na idadi kubwa ya waigizaji, waandishi, na wakurugenzi walishiriki. Familia nyingi za Misri na ulimwengu wa Kiarabu zilikaa pamoja kufuatilia tamthilia hizo.
Mfululizo wa tamthilia za usiku ulikuwa unazingatia wazo au suala fulani, na ulikuwa ndio gumzo la wakati huo, huku ukiibua mawazo ili kupata suluhu mwishoni. Miongoni mwa mifano, lakini si yote:
-Tamthilia ya Usiku ya Kifamilia: "Mama Bora"
Tamthilia ya usiku ya kifamilia yenye jina "Mama Bora" ilioneshwa mnamo mwaka 1981, ikiwa na maandishi na mazungumzo ya Wafiya Khayri, huku ikiongozwa na In’am Muhammad Ali. Waigizaji waliojumuishwa ni Huda Sultan, Athar Hakim, Mamduh Abd al-Alim, Maali Zayed, na wengine wengi.
Tamthilia hii ilieleza kuhusu juhudi za mama anayefanya kazi kama mfanyakazi wa shule, akiwalea binti zake wawili na mtoto wake wa kiume hadi wakafikia ngazi ya elimu ya chuo kikuu. Hata hivyo, alijikuta katika hali ya mashaka kuhusu watoto wake, kwani mwanawe wa kiume alikuwa mbinafsi na hakujali chochote isipokuwa maslahi yake binafsi, huku binti yake mkubwa akionea aibu kazi ya mama yake. Mwishowe, mama huyo alichaguliwa kama "Mama Bora."
Tamthilia hii iliangazia changamoto za wanawake wanaobeba jukumu la kulea watoto wao peke yao kwa heshima na fahari, wakifanya kazi usiku na mchana ili kuhakikisha maisha bora kwao, huku baadhi ya watoto wakiwapuuza na kutozingatia juhudi za mama zao.
- Tamthilia ya usiku yenye jina "Si Akili! Elimu ya Sekondari ya Jumla" ilioneshwa mnamo mwaka 1986, ikiwa na maandishi na mazungumzo ya Yusuf Awf, huku ikiongozwa na Alawiya Zaki. Waigizaji waliojumuishwa ni Hassan Abdin, Abdulrahman Abu Zahra, Khayriya Ahmed, na wengine wengi.
Tamthilia hii ilieleza kuhusu mtu aliyeshirikiana na shemeji yake, ambaye alikuwa amestaafu, kutumia nyumba yake kama kituo cha kufundishia masomo ya ziada kwa wanafunzi wa shule za upili. Hatimaye, idadi ya wanafunzi iliongezeka kwa kasi, na wakaamua kuhamia kwenye ukumbi wa michezo ili kuendelea na shughuli hiyo.
Hata hivyo, mamlaka husika zilianza kuunda kamati za kudhibiti utozaji wa kodi na kutoa vibali vya kuendesha shughuli hiyo kwa mujibu wa sheria. Ili kuepuka uwajibikaji, wahusika wakuu walihadaa kamati hizo kwa mbinu mbalimbali ili kuepuka kulipa kodi na kuzingatia masharti ya kisheria.
- Kutoka katika fasihi ya dunia, kulikuwa na tamthilia ya usiku iliyoitwa "Dau" (Al-Rihan), iliyooneshwa mnamo mwaka 1983. Tamthilia hii ilitokana na kazi ya mwandishi maarufu wa Kirusi, Anton Chekhov, ikiwa na maandishi ya filamu na mazungumzo yaliyoandikwa na Shenouda Girgis, ikiongozwa na Ahmed Salah El-Din, na kuchezwa na Yahya Al-Fakharani, Abdel Rahman Abu Zahra, na Fatma Mazhar.
Tamthilia hii inahusu wakili mmoja aliyedai kwamba adhabu ya kifo inayotokea kwa sekunde chache ni bora zaidi kuliko kifungo cha muda mrefu gerezani. Ili kuthibitisha hoja yake, alikubali dau na mfanyabiashara mmoja ambaye alimfunga kwa muda wa miaka kumi na tano katika chumba maalum, huku akilindwa na mlinzi, kwa ahadi ya kulipwa milioni mbili za rubo baada ya muda huo kuisha.
Hata hivyo, baada ya kukaa katika kifungo hicho kwa muda wote uliokubaliwa, wakili huyo aliamua kutoka dakika tano kabla ya muda kumalizika, baada ya kugundua kuwa yote aliyofanya hayakuwa na thamani yoyote, na kwamba alikuwa na fikra potofu kuhusu maisha.
- Pia, kulikuwa na tamthilia ya kijamii iliyoitwa "Ndoa kwa Karatasi za Sullivan" iliyooneshwa mnamo mwaka 1998 katika sehemu mbili, ikiwa na maandishi na mazungumzo yaliyoandikwa na Iqbal Baraka, ikiongozwa na Alaa Karim, na kuchezwa na Ahmed El Sakka, Khairiya Ahmed, Rashwan Tawfiq, na Mona Zaki.
Tamthilia hii ilijadili changamoto zinazowakabili vijana na iliangazia kwa kina suala la ndoa za mkataba (ndoa ya urafiki) lililokuwa maarufu wakati huo. Kisa chake kilihusu kijana na msichana waliopendana wakiwa katika chuo kikuu, lakini tofauti za kijamii na kiuchumi kati ya familia zao ziliwafanya waamue kuingia kwenye ndoa ya mkataba. Hata hivyo, baadaye jambo hilo liligunduliwa, na wakaelewa kuwa walifanya kosa kubwa.
Pia kulikuwa na tamthilia nyingi zilizojadili masuala muhimu kwa wakati huo, lakini zilipungua mwanzoni mwa karne ya sasa, lakini katika zama hizi ambazo maisha yamekua kwa ujumla, na mtandao umevunjika katika maisha yetu, na mitandao ya kijamii imeongezeka, na kumekuwa na masuala mengi na kutokubaliana na ulimwengu umekuwa kama kijiji kidogo, tunahitaji katika kipindi hicho jioni za ajabu ambazo zinajadili masuala na mawazo ambayo yapo leo, baada ya teknolojia kuwa udhibiti wetu, na mawazo ya ulimwengu mzima yamefunuliwa juu ya yaliyopita. Matatizo mengi ya kisasa na masuala yameibuka yanayohitaji kuoneshwa kwa kasi zaidi na kijamii.
